Ολόκληρο το τέυχος εδώ : https://drive.google.com/file/d/0ByDf6SIaMz2wV1daclB1LWoyNU0/view?usp=sharing
31 Μαΐου 2017
11 Μαΐου 2017
Στη χώρα των τρολ
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ
Το θρίλερ
της εξαφάνισης του Έλληνα Κροίσου,
Αρτέμη Σώρρα
Μέχρι την ώρα που
γράφονται αυτές οι γραμμές, ο ιδρυτής
της “Ελλήνων Συνέλευσις” Αρτέμης
Σώρρας καταζητείται για να εκτίσει
οκταετή ποινή φυλάκισης. Το γεγονός
αυτό έδωσε τροφή σε κάθε “καλόπιστο”
αντίζηλο να ρίξει τόνους λάσπης σχετικά
με την υπόθεση της εξαφάνισής του. Και
ενώ τα σενάρια δίνουν και παίρνουν, ο
“Ελέφαντας”, άριστα πάντα πληροφορημένος,
έρχεται να βάλει τα πράγματα στη θέση
τους. Στις γραμμές που ακολουθούν
παραθέτουμε σημαντικά στοιχεία του
δράματος. Ανώνυμα τηλεφωνήματα, έγγραφα
και αποδείξεις που έφτασαν στα χέρια
μας, για το τι ακολούθησε τη μέρα που τα
δημοσιογραφικά στυλό στέρεψαν απο
μελάνι και τα ποντίκια των pc το έβαλαν
στα πόδια...
Από τις πρώτες κιόλας
ώρες που έγινε γνωστή η ετυμηγορία, ο
πρόεδρος της “Ελλήνων Συνέλευσις”
ήταν φανερά ενοχλημένος από το γεγονός
ότι η ποινή που του επιβλήθηκε δεν είχε
ανασταλτικό χαρακτήρα. “Πρώτα το Σωκράτη
και τον Κολοκοτρώνη, και τώρα το Σώρρα!”
αναφώνησε μόλις έμαθε τα πρώτα μαντάτα,
σύμφωνα με κοντινό του πρόσωπο, το οποίο
υποστηρίζει ότι: “Αποκλείεται να τό
σκασε! Τον συνόδεψα μέχρι το σταθμό των
ΚΤΕΛ για την Αθήνα. Επιβιβάστηκε στο
πρώτο δρομολόγιο που βρήκε. Στάθηκε
μάλιστα στο μεσαίο σκαλοπάτι της πόρτας
και μας χαιρέτησε υψώνοντας τη σφιγμένη
του γροθιά. Ξεκίνησε να παραδωθεί,
αποφασισμένος να αποδείξει την αθωότητά
του”. Όπως αποκαλύπτει δεύτερη πηγή,
που θέλει να κρατήσει για ευνόητους
λόγους την ανωνυμία της, η απόφασή του
να περάσει την πόρτα της Λ. Αλεξάνδρας
και να μην εμφανιστεί στις τοπικές αρχές
είχε να κάνει με κυκλώματα εντός του
πατρινού αστυνομικού σώματος. “Η
κοινωνία εδώ γνωρίζει πολύ καλά ότι
ελέγχονται από αντίπαλες ιδεολογικές
τάσεις και τον καταδιώκουν χρονια”.
Η υπόθεση από το σημείο
της επιβίβασης και έπειτα παίρνει
τρομακτικές διαστάσεις, με αποτέλεσμα
να γεμίζουν τα ρεπορτάζ με ανακρίβειες
και λιβελογραφήματα, ενώ οι πολιτικοί
του αντίπαλοι δεν έχασαν την ευκαιρία
να στάξουν χολή. Τι κι αν η εξαφάνιση
του Α. Σώρρα στην Νέα Εθνική Οδό Αθηνών
– Κορίνθου συνέθεσε το πορτραίτο του
διασημότερου έλληνα δραπέτη; Στην
έρευνα του “Ελέφαντα” τα συμπεράσματα
είναι διαφορετικά. Εξετάσαμε κάθε πιθανό
ενδεχόμενο, μαρτυρία και δρομολόγιο
του ΚΤΕΛ Αχαΐας. Ο Αρτέμης Σώρρας όπως
μάθαμε, δεν δραπέτευσε για να γλιτώσει
την φυλακή. Ο Αρτέμης Σώρρας σύμφωνα με
κάποια σενάρια, δεν ξεκίνησε ποτέ για
Αθήνα. Ο Αρτέμης Σώρρας μάθαμε ότι...απήχθη!
Σενάριο 1: Καρτέρι στην
εθνική
Με την
εφημερίδα στο χέρι και με μεγάλο
ενδιαφέρον, ο ιδρυτής της “Ελλήνων
Συνέλευσις” διαβάζει τα οικονομικά
νέα, καθώς το ΚΤΕΛ κατευθύνεται προς
Αθήνα. Ανήσυχος, ρίχνει μια ματιά έξω
στο πηχτό σκοτάδι, όπου τα εργοστάσια
αγκαλιάζουν τα οφιοειδή κάθετα στο
δρόμο μονοπάτια, αναπολώντας τον αιώνα
της ανάπτυξης. Ο χρόνος από αυτή τη
στιγμή και μετά μετράει μόνο
αντίστροφα...Μπαίνουν στην σήραγγα. Το
προπορευόμενο όχημα φρενάρει απότομα.
Ο οδηγός του ΚΤΕΛ, συνετός οικογενειάρχης,
κατεβαίνει. Γέρνει αποφασισμένος το
κεφάλι στο παράθυρο συνοδηγού, του
σκουροπράσινου Honda. Η παγωμένη κάνη ενός
Κολτ 45 του γαργαλάει τον κρόταφο. Ο
ιδρώτας στάζει. Δίνει πορτοφόλι, κινητό,
ταυτότητα και το τυχερό δελτίο του
Τζόκερ με το τζακ ποτ των 2,5 εκ. Η πόρτα
του πίσω καθίσματος ανοίγει. Ο αέρας
σφυρίζει. Ένα περιπολικό της τροχαίας
προσπερνάει. Ο μαυροντυμένος άντρας με
την μακρυά καμπαρντίνα και το θεληματικό
πηγούνι κάνει νόημα στον Σώρρα να
κατέβει. Υπακούει και βιάζεται. Οι ζωές
των υπολοίπων κρέμονται σε μια κλωστή.
Μπαίνει φιμωμένος στο αμάξι. Τα λάστιχα
σπινιάρουν στη λεωφόρο. Η ηλικιωμένη
συνεπιβάτης ήταν σίγουρη : τον πήραν οι
αναρχικοί για τα 600 δις!
Σενάριο 2 : Ενώ διασκέδαζε
ο άμοιρος!
Η ρακέτα θερίζει τον
άνεμο. Το μπαλάκι εκτοξεύεται με δύναμη
ρουκετοβόλου, για να προσκρούσει στο
αντίπαλο τεραίν. Ο χρόνια φίλος, και
συναθλητής του ιδρυτή της “Ελλήνων
Συνέλευσις”, φεύγει με σκυμμένο το
κεφάλι, και ο πολύωρος αγώνας στο τέννις
της Γλυφάδας...έλαβε τέλος! Ο Αρτέμης
σκουπίζει χαμογελώντας το μέτωπο.
Συγχαίρει με σφιχτή χειραψία τον άνθρωπο
που τον δυσκόλεψε όσο κανείς, και κάθεται
στον πάγκο μια στιγμή να ηρεμήσει. Ο
γερο-ναυτικός που μαζεύει τις γόπες των
θεατών τον προσπερνάει, κοιτάζοντας
φευγαλέα με λοξή ματιά. Το ρίγος του
θερίζει τα κόκκαλα...Ο γέρος πλησιάζει
και σηκώνει με τον αντίχειρα του δεξιού
χεριού ελαφριά το ναυτικό του καπέλο.
Ένας άντρας 35 χρονών φανερώνεται. Του
κάνει νόημα να τον ακολουθήσει. Περπατάνε
κατά μήκος του τεραίν. Βγαίνουν από το
γήπεδο, στο πάρκο δίπλα από τους
ευκάλυπτους. Το γκρίζο τζιπ τον περιμένει.
Πριν καταλάβει τι συμβαίνει, η μαύρη
κουκούλα του κόβει την ανάσα. Την μέρα
που θα ανοίξουν τα αρχεία, θα μαθευτεί
οτι ο Αρτέμης Σώρρας απήχθη από ισραηλινούς
κομάντο!
Σενάριο 3 : Μπλέ Δωμάτιο
Την ώρα που η δικαιοσύνη
έκανε το μεγάλο λάθος, το τρανζίστορ
έπαιζε μπλουζ. Ο Αρτέμης ψαλίδιζε
αμέριμνος την πλούσια γενιάδα του στον
κήπο του πατρικού του. Η μουσική
διακόπτεται. Ακούγεται η μοιραία είδηση.
Δέχεται την ετυμηγορία με δάκρυα. Καθώς
τα λεπτά περνάνε, ξαπλώνει στον καναπέ
του σαλονιού, βάζοντας το τελευταίο,
ίσως, τσιγάρο της ελευθερίας στα χείλη.
Δυνατοί χτύποι ακούγονται στην πόρτα.
Κολλάει διστακτικά το μάτι στην
κλειδαρότρυπα. Τρεις μεγαλόσωμοι σοβαροί
καλοντυμένοι τύποι τον περιμένουν.
Ανοίγει από περιέργεια. Τον βουτάνε
χειροπόδαρα, τον σηκώνουν ψηλά και
τρέχουν. Το πισωκίνητο Zastava εξαφανίστηκε
με δυνατούς θορύβους να ακούγονται στο
πορτ -μπαγκάζ. Η πόρτα του σπιτιού έμεινε
μισάνοικτη. Το τρανζίστορ συνέχισε να
παίζει μπλουζ. Τον είδαν, είπαν, σε ένα
ποτάμι να ψαρεύει πέστροφες, άλλοι
ρακένδυτο να παριστάνει τον αλήτη στην
αυλόπορτα του οίκου των Κράουτς. Κάποιος
τον είδε στο πόγκο μιας πανκ συναυλίας.
Τα πιο αληθινά ψέμματα τα ακούς από
μικρά παιδιά : “Οι τραπεζίτες απήγαγαν
τον κύρ Αρτέμη!”.
Σχέδιο δολοφονίας
βλέπει η ΕΛΑΣ
Τα σενάρια
της απαγωγής ωστόσο διαψεύδονται απο
τους ντετέκτιβ της ΕΛΑΣ. Όπως δείχνουν
τα στοιχεία των ερευνών, πίσω από την
πολυσυζητημένη εξαφάνιση ανακαλύπτουμε
ένα καλά κρυμμένο σχέδιο δολοφονίας!
Σύμφωνα με μάρτυρα–κλειδί, άτομα από
τον στενό κύκλο του ιδρυτή της “Ελλήνων
Συνέλευσις” είχαν βάλει εδώ και πολλούς
μήνες στο μάτι την προεδρική καρέκλα.
Όλα ήταν προσχεδιασμένα με κάθε
λεπτομέρεια, σε τέτοιο βαθμό που ακόμα
και οι πιο φανατικοί οπαδοί της ταινίας
“Τρελό γουικέντ στου Μπέρνι” θα έμεναν
με το στόμα ανοιχτό. Συγκεκριμένα, η
πρόταση για ένα διήμερο σε κοσμικό νησί
των Κυκλάδων έγινε από κοντινή του
συνεργάτιδα, η οποία επέμενε καιρό για
το άνοιγμα γραφείων σε παραθαλάσσια
περιοχή. Η δελεαστική τούτη πρόταση, σε
συνδυασμό με τα σωτήρια πλάνα του,
οδήγησε αυτόν τον οραματιστή έλληνα
στην απόφαση να κλείσει δωμάτια σε
πολυτελές ξενοδοχείο για τον πενταμελή
ηγετικό πυρήνα της “Ε.Σ”. Στόχος της
απόφασής του ήταν οι συνεργάτες του να
κάνουν αυτοψία στην περιοχή, για να
σχηματίσουν όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη
εικόνα. Όταν όλα ήταν
έτοιμα, το μόνο που έμενε ήταν η συμφωνία
όλων των μελών της “Συνέλευσις”. Αυτή
τελικά επικυρώθηκε κατά τη διάρκεια
ενός λουκούλειου γεύματος σε κεντρικό
εστιατόριο του νησιού. Εκεί ήταν που
ξεδιπλώθηκε αθόρυβα ένα μυστικό σχέδιο,
που μόνο οι πιο σατανικοί εγκέφαλοι
μπορούν να συλλάβουν. Χαρακτηριστικό
είναι ότι οι προετοιμασίες για το μενού
είχαν ξεκινήσει μια εβδομάδα πριν, όταν
και στέλεχος του σκληρού ηγετικού πυρήνα
τηλεφώνησε προσωπικά στον σεφ για να
κανονίσει τα πιάτα. Μάλιστα, όπως μάθαμε,
παρουσίασε τον Αρτέμη Σώρρα ως εναν
απαιτητικό πελάτη, με γούστο στο ακριβό
γαλλικό κρασί, λάτρη των οστρακοειδών
και τρελλά ερωτευμένο με την κρύα
καραβίδα! Αυτές τις ανθρώπινες αδυναμίες
ήταν που εκμεταλλεύτηκαν όσοι οραματίζονταν
τον προεδρικό θώκο, για να τον δηλητηριάσουν!
Γεύμα για... δολοφόνους
(;)
Πριν ο πρόεδρος φτάσει
στο τραπέζι, γαλαντόμος όπως πάντα,
χαιρέτησε κάθε μέλος του προσωπικού,
μοιράζοντας απλόχερα δηνάρια από το
Κουβέιτ. Γέλασε, παράλληλα, με νόημα
στις παραινέσεις για συμμετοχή στις
επόμενες εκλογές. Την ώρα του πρώτου
σερβιρίσματος, οι συνδαιτημόνες του
εκμεταλλεύτηκαν το οικείο περιβάλλον
και, ανταλλάσοντας ματιές με νόημα,
πρόσθεσαν στο “σπαγγέτι με μύδια” του
προέδρου...τηγανητές πατάτες! Ο Σώρρας,
τότε, φανερά εκνευρισμένος για αυτή την
ακατανόητη - μέχρι εκείνη τη στιγμή -
κίνηση, γύρισε κρατώντας το αηδιαστικό,
πλέον, πιάτο προς τον σερβιτόρο που
καθόταν λίγα μέτρα παραπέρα. Τότε ήταν
που αυτοί οι Βρούτοι της “Ελλήνων
Συνέλευσις” έριξαν στο κρασί του
σταγόνες από αρσενικό. Εκείνον τον
“βασιλιά των δηλητηρίων” που, αιώνες
τώρα, έχει εξοντώσει τα μεγαλύτερα
ονόματα της παγκόσμιας ιστορίας!
Το θέμα ξεχάστηκε
αμέσως. Ο Αρτέμης γυρνάει προς τον
ηγετικό πυρήνα και σε μια πράξη συμφιλίωσης
για το ασήμαντο αυτό γεγονός, υψώνει το
ποτήρι με το φαρμάκι. Οι συνωμότες πίνουν
όλοι γουλιά τη γουλιά, με τα πρόσωπά
τους να σχηματίζουν φανερά εκφράσεις
ικανοποίησης. Σε λίγα λεπτά το πρόσωπο
του προέδρου βουτάει μέσα στη σούπα με
λαχανικά. Το προσωπικό αναστατώνεται.
Οι συνδαιτημόνες καθησυχάζουν, “ήπιε
πολύ” δικαιολόγησαν. Η γραμματέας τον
αρπάζει από το σβέρκο. Τον σηκώνουν και
καλούν ασθενοφόρο. Τα νέα διαδίδονται
ταχύτατα σε όλο το νησί. Ο πρόεδρος
εξαφανίζεται ως δια μαγείας στη διαδρομή
για το ιατρείο. Οι κραυγές αγωνίας
πληθαίνουν. Ο Σρόιτερ πιέζει.
Ο σκύλος των φιλμ νουάρ ουρλιάζει. Είναι
νεκρός άραγε την ώρα που γράφονται αυτές
οι γραμμές ο Αρτέμης Σώρρας ή ένας νέος
Φιντέλ Κάστρο γεννιέται;
5 Μαΐου 2017
Συνέντευξη με τους 100 BLUMEN
Το σήμερα δεν είναι
κάθε μέρα,
θα ξανάρθουμε, σίγουρα!!! :-)
(ελεύθερη απόδοση φράσης του Che Guevara από τον τραγουδιστή των Rage Against the Machine)
Οι
100blumen είναι
ένα DIY electro DNB punk συγκρότημα
από το Düsseldorf
της Γερμανίας. Και οι τρεις μαζί παίζουν
από τα τέλη του 2011. Το 2009 ήταν δύο,
ο Marcel με
τον Chris και
το 2011 προστέθηκε και ο Malte στα
drums.
Από το 2005 όμως, o Marcel ως one man (laptop
act) έχει βγάλει 2 singles,
7 albums και
1 διπλό CD. Το πιο πρόσφατο album τους
βγήκε το 2015 και λέγεται “UNDER SIERGE”, «ΥΠΟ
ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ» Οι στίχοι τους έχουν πολιτικό
περιεχόμενο. Φέτος είχαμε την
ευκαιρία να τους ακούσουμε live, μιας
και ο δρόμος τούς έφερε στην Ελλάδα.
Παίξανε σε αυτοοργανωμένους χώρους και
καταλήψεις στην Θεσσαλονίκη, την Καβάλα,
την Καρδίτσα κι έφτασαν ως τις γειτονιές
του Βύρωνα και συγκεκριμένα στο
κατειλημμένο πάρκο Ανάληψης.
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Το όνομα 100Blumen σημαίνει 100 Λουλούδια, πως προέκυψε αυτό το όνομα;
Marcel:
Από το βιβλίο "Αναρχικός Τύπος στη Γερμανία 1945-1985". 100 Βlumen ονομαζόταν ένα περιοδικό βερολινέζων αυτόνομων στις αρχές του 1970. Αρκετά αργότερα έμαθα ότι αυτοί είχαν πάρει το όνομά τους από το κίνημα των 100 λουλουδιών στην Κίνα τη δεκαετία του 1950.
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Το πάθος για την μουσική και οι κοινές πολιτικές απόψεις φαντάζομαι είναι τα στοιχεία που σας ένωσαν σαν συγκρότημα,
Εσείς πως γνωριστήκατε;
Marcel:
Γνωριζόμαστε από πολύ παλιά. Γεννηθήκαμε στο ίδιο μαιευτήριο κοντά στο Düsseldorf. Ο Malte κι εγώ κάναμε πολύ παρέα από παιδιά κι έπειτα ως punks στο ίδιο χωριό. Ο Chris είναι λίγο νεώτερος και μπήκε στην παρέα κάπως αργότερα.
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Το όνομα 100Blumen σημαίνει 100 Λουλούδια, πως προέκυψε αυτό το όνομα;
Marcel:
Από το βιβλίο "Αναρχικός Τύπος στη Γερμανία 1945-1985". 100 Βlumen ονομαζόταν ένα περιοδικό βερολινέζων αυτόνομων στις αρχές του 1970. Αρκετά αργότερα έμαθα ότι αυτοί είχαν πάρει το όνομά τους από το κίνημα των 100 λουλουδιών στην Κίνα τη δεκαετία του 1950.
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Το πάθος για την μουσική και οι κοινές πολιτικές απόψεις φαντάζομαι είναι τα στοιχεία που σας ένωσαν σαν συγκρότημα,
Εσείς πως γνωριστήκατε;
Marcel:
Γνωριζόμαστε από πολύ παλιά. Γεννηθήκαμε στο ίδιο μαιευτήριο κοντά στο Düsseldorf. Ο Malte κι εγώ κάναμε πολύ παρέα από παιδιά κι έπειτα ως punks στο ίδιο χωριό. Ο Chris είναι λίγο νεώτερος και μπήκε στην παρέα κάπως αργότερα.
Malte:
Με τον Chris πηγαίναμε παλιά στο ίδιο σχολείο για τρία χρόνια. Με το που τον πρωτοείδα στο προαύλιο τον ερωτεύτηκα. Δεν συναντάς κάθε μέρα έναν τόσο γλυκό πάνκη
Με τον Chris πηγαίναμε παλιά στο ίδιο σχολείο για τρία χρόνια. Με το που τον πρωτοείδα στο προαύλιο τον ερωτεύτηκα. Δεν συναντάς κάθε μέρα έναν τόσο γλυκό πάνκη
Chris:
Ναι, ο Marci κι ο Malte ήταν οι παλιοί, οι σκληροί punks, δεν τους προσέγγιζες εύκολα... χρόνια σχεδίαζα πώς να τους πλησιάσω. Μάλλον το παλεύω υποσυνείδητα από το μαιευτήριο, μιας και η μπόχα τους από πατσουλί με ακολουθεί από τα γεννοφάσκια μου.
Ναι, ο Marci κι ο Malte ήταν οι παλιοί, οι σκληροί punks, δεν τους προσέγγιζες εύκολα... χρόνια σχεδίαζα πώς να τους πλησιάσω. Μάλλον το παλεύω υποσυνείδητα από το μαιευτήριο, μιας και η μπόχα τους από πατσουλί με ακολουθεί από τα γεννοφάσκια μου.
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Η ενασχόληση σας με την μουσική είναι σε επαγγελματικό επίπεδο;
Έχετε ασχοληθεί με την μουσική από νεαρή ηλικία;
Marcel:
Ναι, ασχολούμαστε επαγγελματικά με τη μουσική, χωρίς να ζούμε όμως από αυτήν. Γυρνάμε και οι 3 γρανάζια μισθωτής δουλείας.
Στις αρχές του '90 ξεκίνησα να τραγουδάω σ' ένα punk συγκρότημα και στα τέλη του '90 άρχισα να ασχολούμαι και με την ηλεκτρονική μουσική. Το 2001 αγόρασα το πρώτο μου synthesizer κι από τότε δεν έχω σταματήσει να παίζω και να πειραματίζομαι.
Chris:
Ναι, από παιδιά παίζουμε και οι τρεις μουσική σε διάφορα συγκροτήματα και τώρα επιτέλους στο ίδιο.
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Ποιοί είναι οι καλλιτέχνες που σας επηρεάζουν μουσικά;
Και τι σας ώθησε σε αυτό το είδος μουσικής;
Marcel:
Καλή ερώτηση... εγώ σίγουρα είμαι επηρεασμένος από punk και industrial. Τελευταία βέβαια ξανακούω New Wave και British alternative του '80. Βασικά, η "Electropunk" είναι διαφορετική απ' ό,τι παίζουμε εμείς. Θα έλεγα πως αυτό που κάνουμε είναι hardcore punk με drum N bass και ορχηστρική μουσική, εφόσον συνδυάζουμε πιάνο, έγχορδα και πνευστά. Κανείς άλλος δεν το κάνει αυτό. Είμαστε πράγματι ξεχωριστοί.
Malte:
Πολλά συγκροτήματα μ' έχουν επηρεάσει. Οι Ramones, οι Iron Maiden και οι Toten Hosen ήταν το '80 για μένα οι σημαντικότεροι. Μετά κύλησα προς την Ohoho-Skatepunk μουσική. Σήμερα ακούω ποικίλα είδη, από Electro μέχρι ραδιόφωνο.
Πολλά συγκροτήματα μ' έχουν επηρεάσει. Οι Ramones, οι Iron Maiden και οι Toten Hosen ήταν το '80 για μένα οι σημαντικότεροι. Μετά κύλησα προς την Ohoho-Skatepunk μουσική. Σήμερα ακούω ποικίλα είδη, από Electro μέχρι ραδιόφωνο.
Chris:
Αμέτρητα συγκροτήματα από όλα τα είδη μουσικής με έχουν επηρεάσει κι ευτυχώς προστίθενται συνέχεια νέα... Ξεκίνησα με Metal πολύ νωρίς, αρχές του Δημοτικού. Μετά κατάλαβα πως το Punk είναι καλύτερο Metal και με καλύτερο στίχο, με μίσος και αναρχία και όλα αυτά που με συγκινούσαν και τώρα πια ακούω ευχαρίστως οποιαδήποτε μουσική για κλάματα ;)
Αμέτρητα συγκροτήματα από όλα τα είδη μουσικής με έχουν επηρεάσει κι ευτυχώς προστίθενται συνέχεια νέα... Ξεκίνησα με Metal πολύ νωρίς, αρχές του Δημοτικού. Μετά κατάλαβα πως το Punk είναι καλύτερο Metal και με καλύτερο στίχο, με μίσος και αναρχία και όλα αυτά που με συγκινούσαν και τώρα πια ακούω ευχαρίστως οποιαδήποτε μουσική για κλάματα ;)
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Τον Οκτώβρη του 2016 κάνατε περιοδεία στην Ελλάδα
τι είναι αυτό που σας έφερε ως εδώ; Έχετε ξανάρθει ;
Marcel:
Ανήκουμε κι εμείς στο fun club "ελιές Καλαμών", οπότε έπρεπε οπωσδήποτε να έρθουμε. Επιπλέον ο Chris έχει και μια εμμονή με το τσιπουράκι. Καλά εντάξει, η αλήθεια πάντως είναι πως οι αναρχικοί ελληνικοί σύλλογοι του Βερολίνου μας υποχρέωσαν να περιοδεύσουμε στην Ελλάδα. Εγώ δεν είχα ξανάρθει κι ομολογώ πως το τοπίο είναι υπέροχο αλλά οι συνθήκες ζωής πολλών ανθρώπων μετά τα μέτρα της τρόικα με σόκαρε. Άλλο να διαβάζεις εφημερίδες κι άλλο να βλέπεις τι γίνεται.
Chris:
Oυφ...εγώ πρωτοήρθα στην Ελλάδα με το προηγούμενο συγκρότημα...με τους Koyaanisqatsi, νομίζω ήταν το 2004, επίσης τον Οκτώβριο. Εδώ και μερικά χρόνια έρχομαι τακτικά κι επισκέπτομαι φίλους και φίλες στην Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη, οπότε αυτή τη φορά το να παίξω πάλι και ταυτόχρονα να τους δω όλους ήταν για μένα από την αρχή συναρπαστικό. Αλλά, ναι, ο Marci έχει δίκιο, μας υποχρέωσαν να παίξουμε. Φανταστείτε, στο τέλος σχεδόν δεν μας άφησαν να επιστρέψουμε!! (αναφέρεται στην απεργία των Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας την ημέρα επιστροφής τους στη Γερμανία)
Oυφ...εγώ πρωτοήρθα στην Ελλάδα με το προηγούμενο συγκρότημα...με τους Koyaanisqatsi, νομίζω ήταν το 2004, επίσης τον Οκτώβριο. Εδώ και μερικά χρόνια έρχομαι τακτικά κι επισκέπτομαι φίλους και φίλες στην Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη, οπότε αυτή τη φορά το να παίξω πάλι και ταυτόχρονα να τους δω όλους ήταν για μένα από την αρχή συναρπαστικό. Αλλά, ναι, ο Marci έχει δίκιο, μας υποχρέωσαν να παίξουμε. Φανταστείτε, στο τέλος σχεδόν δεν μας άφησαν να επιστρέψουμε!! (αναφέρεται στην απεργία των Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας την ημέρα επιστροφής τους στη Γερμανία)
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Να ελπίζουμε ότι θα σας ξαναδούμε σύντομα στην Ελλάδα;
Marcel:
Ως συγκρότημα σύντομα όχι. Το 2017 θέλουμε να δουλέψουμε νέο υλικό και το 2018 να βγάλουμε νέο δίσκο. Μετά ίσως...ποιος ξέρει;
Malte:
Εννοείται ότι θα επανέρθουμε αλλά σίγουρα όχι το 2017 γιατί θα παίζουμε κυρίως στο στούντιο με το καινούργιο υλικό.
Εννοείται ότι θα επανέρθουμε αλλά σίγουρα όχι το 2017 γιατί θα παίζουμε κυρίως στο στούντιο με το καινούργιο υλικό.
Chris:
Εγώ έρχομαι έτσι κι αλλιώς συχνά...για 2-3 τσιπουράκια...οπότε ίσως να φέρω και μια ακουστική κιθάρα την επόμενη φορά, χαχαχα!
Εγώ έρχομαι έτσι κι αλλιώς συχνά...για 2-3 τσιπουράκια...οπότε ίσως να φέρω και μια ακουστική κιθάρα την επόμενη φορά, χαχαχα!
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Κατά τη διάρκεια της περιοδείας σας στην Ελλάδα επιλέξατε να παίξετε σε αυτοοργανωμένα εγχειρήματα και καταλήψεις
Στην Γερμανία ποιά είναι συμμετοχή σας σε αυτούς του χώρους εκτός της μουσικής ;
Marcel:
Ελπίζω να καταλαβαίνετε ότι πέρα από τη μουσική δεν θέλουμε δημόσια να μιλήσουμε για άλλη δράση.
Chris:
Ο εχθρός ακούει και διαβάζει επίσης...
Ο εχθρός ακούει και διαβάζει επίσης...
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Mε την επίσκεψη σας στην Ελλάδα είχατε την ευκαιρία να γνωρίσετε πολλές συλλογικότητες, ποιες είναι οι διαφορές στα αυτοοργανωμένα εγχειρήματα (κατειλημμένα και μη) στην Γερμανία και στην Ελλάδα σε μουσικό και σε πολιτικό επίπεδο;
Marcel:
Ωωωω... από πού να πρωτοξεκινήσω; Διαφορές εμφανίστηκαν ήδη από την αρχή, στη διάρκεια της οργάνωσης αυτής της περιοδείας. Ενώ στη Γερμανία συνηθίζεται να οργανώνουμε και να ανακοινώνουμε τις συναυλίες όσο το δυνατόν πιο νωρίς, ώστε να έρθει όσο περισσότερος κόσμος, στην Ελλάδα οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες λειτουργούν πιο "χαλαρά" θα έλεγα. Επίσης το γεγονός ότι στην Ελλάδα DIY σημαίνει ακόμη συναυλίες χωρίς αντίτιμο δεν υπάρχει πλέον στη Γερμανία. Κι αυτό πολύ λογικό κατά τη γνώμη μου: σε αυτό τον κόσμο ακόμα όλα κοστίζουν κι εμείς είμαστε μίλια μακριά από την κολλεκτιβοποίηση της βενζίνης και του diesel... πιστεύω επίσης πως τίθεται και ζήτημα (αυτο)εκμετάλλευσης των ίδιων των μουσικών από τον χώρο, όταν δεν τους δίνονται, από κάποια εγχειρήματα, ούτε τα μεταφορικά τους έξοδα. Αυτό όμως το γνωρίζαμε εξαρχής. Το ίδιο ισχύει και για χώρους στους οποίους απαγορεύεται στα DIY συγκροτήματα να πουλήσουν τους δίσκους τους, για μας αυτό είναι από άλλο πλανήτη. Ελπίζω να μην ενοχληθούν πολλοί και πολλές από τη γνώμη μου...
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Από το 2012 και μετά όπου το ακροδεξιό κόμμα Χρυσή Αυγή μπήκε στην βουλή το φαινόμενο του φασισμού έχει αυξηθεί στην Ελλάδα.
Πως είναι η κατάσταση στην Γερμανία με την ακροδεξιά και πως απαντούν οι αντιφασίστες σε αυτή;
Marcel:
Η κατάσταση στη Γερμανία είναι αηδιαστική. Το κόμμα "Εναλλακτικοί για τη Γερμανία" (AfD) πολύ πιθανόν να μπει στη βουλή το 2017. Πρόκειται για ένα κόμμα της άκρας δεξιάς, ενάντια σε όλα τα κινήματα χειραφέτησης. Στην ομοσπονδιακή "Δημοκρατία" της Γερμανίας γίνονται επιθέσεις, εμπρηστικές και μη, κάθε εβδομάδα σε κέντρα κράτησης προσφύγων. Το θέμα είναι φλέγον και ακόμη δεν έχει βρεθεί ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισής του. Και ο χώρος ενεργά, πρακτικά και θεωρητικά, προσπαθεί να απαντήσει στο πρόβλημα της άκρας δεξιάς και του αυξανόμενου ρατσισμού κυρίως στα μετριοπαθή τμήματα της κοινωνίας. Μέχρι να βρούμε άλλους τρόπους συνεχίζουμε να κάνουμε αυτά που πάντα κάναμε οι αντιφασίστες και οι αντιφασίστριες. Τα τελευταία χρόνια έχουν συσταθεί και αρκετές συλλογικότητες ενάντια στην άκρα δεξιά και το ρατσισμό από μικροαστούς και μετριοπαθείς. Αυτά τα εγχειρήματα ίσως να προσεγγίσουν μεγαλύτερες μάζες, ευρύτερης κοινωνικής και ταξικής συνείδησης. Ίσως ναι, ίσως και όχι. Θα δείξει. Ίσως και να ξανακούσουμε το "Ποιος μας πρόδωσε; Οι σοσιαλδημοκράτες!!"
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Η πολιτική και οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα επηρεάζει την ακροδεξιά στην Γερμανία; Και αν ναι με ποιό τρόπο;
Marcel:
Δεν είναι μυστικό ότι Γερμανοί κι Έλληνες φασίστες δουλεύουν χέρι χέρι κι έχουν διασυνδέσεις. Άμεση επιρροή όμως στην πολιτική της Γερμανίας δεν υπάρχει, κατά τη γνώμη μου. Επειδή όμως η πλειοψηφία των ακροδεξιών της Ευρώπης είναι ενάντια στο θεσμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρησιμοποιείται πού και πού ακόμα το παράδειγμα του τεμπέλη Έλληνα, ο οποίος τρώει τα λεφτά του Γερμανού. Ωστόσο δεν είναι πια η Ελλάδα στο επίκεντρο της πολιτικής ατζέντας. Από τον περασμένο χρόνο το καυτό θέμα ήταν και είναι "η κρίση των προσφύγων", λες και η Γερμανία βρίσκεται σε κρίση εξαιτίας τους. Γελοιότητες! Το ότι οι πρόσφυγες πεθαίνουν στις ελληνικές, στις μεσογειακές ακτές ή το ότι ζουν σε σκηνές στην Τουρκία, στα Βαλκάνια, αφορά ελάχιστα την κοινή γνώμη στη Γερμανία.
ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
Θέλω μια φράση για το κλείσιμο της συνέντευξης
Chris: Το σήμερα δεν είναι κάθε μέρα, θα ξανάρθουμε, σίγουρα!!! :-)
(ελεύθερη
απόδοση φράσης του Che Guevara από τον
τραγουδιστή των Rage Against the Machine)
24 Απριλίου 2017
Συνέντευξη με τον Dave από τους Φράξια
Μιας και το πιο δύσκολο πράμα
είναι ο τίτλος και να κάνεις την αρχή όπως λέει ο DAVE πήρε την πρωτοβουλία ο ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ για τον τίτλο και την εισαγωγή της συνέντευξης.
H ΟΜΟΡΦΙΑ ΠΑΛΕΥΕΙ ΝΑ ΓΛΥΤΩΣΕΙ ΑΠΟ ΕΜΑΣ
Μόλις
κυκλοφόρησε του νέο album
με τίτλο ΜΗΔΕΝ οπού είναι ηχογραφημένο
στο studio cell11364
με τον BRAK στο
mastering και τον DJ
Reiman στα decks.
Πες μας κάτι για το νέο δίσκο.
Ναι έχει περίπου δύο μήνες που κυκλοφορήσαμε την τρίτη μας δουλειά. Όπως είπες και εσύ το μουσικό μέρος το ανέλαβε ο Reiman ( TwoRocksBeatz ), κι από κει και πέρα ανέλαβαν και άνθρωποι εκτός γκρουπ όπως ο Brak και Rospy L.Επίσης ο δίσκος περιέχει και κάποια τραγούδια που είναι διασκευές από ξένους συνθέτες και παραγωγούς. Εγώ ανέλαβα όπως πάντα άλλωστε , τον στίχο , την ερμηνεία , και την γενική επιμέλεια και θεματική του δίσκου. Συμμετέχει επιπλέον ο Dj Moya και η Νάσια Μίχα σε ένα τραγούδι που κάνει τα φωνητικά.
Ναι έχει περίπου δύο μήνες που κυκλοφορήσαμε την τρίτη μας δουλειά. Όπως είπες και εσύ το μουσικό μέρος το ανέλαβε ο Reiman ( TwoRocksBeatz ), κι από κει και πέρα ανέλαβαν και άνθρωποι εκτός γκρουπ όπως ο Brak και Rospy L.Επίσης ο δίσκος περιέχει και κάποια τραγούδια που είναι διασκευές από ξένους συνθέτες και παραγωγούς. Εγώ ανέλαβα όπως πάντα άλλωστε , τον στίχο , την ερμηνεία , και την γενική επιμέλεια και θεματική του δίσκου. Συμμετέχει επιπλέον ο Dj Moya και η Νάσια Μίχα σε ένα τραγούδι που κάνει τα φωνητικά.
Γιατί
ΜΗΔΕΝ;
Πριν από 1 χρόνο περίπου , όταν άρχιζα σιγά σιγά να στήνω την θεματική και το πλάνο του νέου μας δίσκου , εκεί κάπου ήταν και το σημείο που άρχιζαν σιγά σιγά να κλείνουν κάποια παράθυρα μέσα μου που για χρόνια ήταν ανοιχτά και έμπαζε μπόλικο σκοτάδι και ψυχοσυνθετικά σαράκια. Ήταν το σημείο του τέλους από οτιδήποτε αχρείαστο με ταλαιπωρούσε και μιας νέας αρχής με διαφορετικές προσεγγίσεις αλλά με την ίδια ουσία και τον ίδιο κορμό που πάντα είχα και έχω σαν άνθρωπος και με καθορίζει. Όλη αυτή η διαδικασία ήρθε σε συνδυασμό και με το πως αντιλαμβανόμουν και αντιλαμβάνομαι το ευρύτερα κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι. Θεωρώ ότι ζούμε στη εποχή του τέλους των αρνήσεων , της φαντασίας και των ιδεών. Ζούμε σε εποχές που τρέχουν γρήγορα σαν να βιάζονται και οι ίδιες να απαλλαγούν από μας. Έτσι λοιπόν και για όλους αυτούς τους λόγους προέκυψε ο τίτλος '' Μηδέν''. Τώρα το τι θα προκύψει από αυτό το σημείο και έπειτα , δεν ξέρω και κανείς δεν έχει πλέον απαντήσεις για όλα και ίσως να μην χρειάζεται κι όλας. Μάλλον αυτό μας έφαγε τόσα χρόνια. Ο μαλακισμένος εαυτούλης μας και η Αγία Μεγάλη Αλήθεια μας...
Πριν από 1 χρόνο περίπου , όταν άρχιζα σιγά σιγά να στήνω την θεματική και το πλάνο του νέου μας δίσκου , εκεί κάπου ήταν και το σημείο που άρχιζαν σιγά σιγά να κλείνουν κάποια παράθυρα μέσα μου που για χρόνια ήταν ανοιχτά και έμπαζε μπόλικο σκοτάδι και ψυχοσυνθετικά σαράκια. Ήταν το σημείο του τέλους από οτιδήποτε αχρείαστο με ταλαιπωρούσε και μιας νέας αρχής με διαφορετικές προσεγγίσεις αλλά με την ίδια ουσία και τον ίδιο κορμό που πάντα είχα και έχω σαν άνθρωπος και με καθορίζει. Όλη αυτή η διαδικασία ήρθε σε συνδυασμό και με το πως αντιλαμβανόμουν και αντιλαμβάνομαι το ευρύτερα κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι. Θεωρώ ότι ζούμε στη εποχή του τέλους των αρνήσεων , της φαντασίας και των ιδεών. Ζούμε σε εποχές που τρέχουν γρήγορα σαν να βιάζονται και οι ίδιες να απαλλαγούν από μας. Έτσι λοιπόν και για όλους αυτούς τους λόγους προέκυψε ο τίτλος '' Μηδέν''. Τώρα το τι θα προκύψει από αυτό το σημείο και έπειτα , δεν ξέρω και κανείς δεν έχει πλέον απαντήσεις για όλα και ίσως να μην χρειάζεται κι όλας. Μάλλον αυτό μας έφαγε τόσα χρόνια. Ο μαλακισμένος εαυτούλης μας και η Αγία Μεγάλη Αλήθεια μας...
Ξεχωρίζεις κάποιο κομμάτι ή στίχο από το ΜΗΔΕΝ;
Η ομορφιά παλεύει να γλυτώσει από μας. Στο μηδέν , χωρίς αναπνοή η ύπαρξη μας και η κούνια τρίζει μόνη πλέον έξω στην αυλή μας.'' Αυτός ο στίχος είναι από το ομώνυμο τραγούδι του άλμπουμ , και νομίζω ότι περιγράφει ακριβώς όλη την θεματική του δίσκου.
Το
γεγονός ότι είσαι από τον Βύρωνα που
έχει παράδοση στο Hip
Hop
πιστεύεις ότι έπαιξε ρόλο στο να
«επιλέξεις μουσική ταυτότητα»;
Εντάξει σίγουρα οι καταβολές του καθένα παίζουν ρόλο στο να διαμορφωθεί. Ναι ο Βύρωνας είναι από τις γενέτειρες πόλεις αυτού του μουσικού μορφώματος και σίγουρα έχει παίξει τον ρόλο του όλο αυτό σε μένα. Είμαι σχεδόν γέννημα θρέμμα που λένε και πολλές από τις μνήμες και τις εικόνες που έχω μέσα μου για αυτή τη μουσική , βρίσκονται κάτω από τη σκέπη του Βύρωνα.
Διανύουμε
τον 4ο χρόνο από την δολοφονία του Killah
P και μεγάλο μέρος
της Hip Hop
κοινότητας παραμένει ακόμα αδρανές σε
σχέση με το φαινόμενο του φασισμού ενώ
είναι ένα θέμα που πλέον την αφορά και
επίσημα, τι θεωρείς ότι φταίει για αυτό;
Περίμενες μια διαφορετική στάση; Ποιά
θα ήταν για εσένα η ιδανική απάντηση
στο φασισμό από τον κόσμο του Hip
Hop;
Κοίτα
το να είσαι ράπερ η και γενικότερα
καλλιτέχνης , αυτό δεν σου δίνει και
αυτόματα σωστή σκέψη η συνείδηση. Το
θέμα δεν είναι τι περίμενα η τι δεν
περίμενα εγώ μετά από την δολοφονία του
Παύλου και για να είμαι ειλικρινής δεν
ένιωσα και κάποια μεγάλη έκπληξη για
αυτήν την αδράνεια που περιγράφεις.
Μάλλον όσοι είναι οι ίδιοι αδρανείς ,
ένιωσαν έκπληξη γιατί ήρθε η τραγική
πραγματικότητα και τους άφησε μαλάκες.
Ξέρεις , το μικρόφωνο είναι μια περίεργη
ιστορία όπως και οι λέξεις που
ξεφουρνίζεις...Κάποτε επιστρέφουν σε
σένα και πίστεψε με , μπορεί να
αποδειχτούν ο μεγαλύτερος τιμωρός
σου...Το να γράψεις ένα αντιφασιστικό
τραγουδάκι δεν σε κάνει απαραίτητα
αντιφασίστα. Τα πάντα είναι θέμα ταξικής
συνείδησης και υπόβαθρου κι αυτό το
πλάθεις με τα χρόνια εκεί έξω στον δρόμο
, στην δουλειά σου και στις διαπροσωπικές
σου σχέσεις. Τα υπόλοιπα είναι απλώς ''
καυτά ραψ '' να χουμε να λέμε και να
νιώθουμε ότι κάτι κάναμε...Παπάρια. Κάτι
κλανιές είμαστε που κάποτε θα ξεμυρίσουν.
Θα ήθελες να αλλάξει κάτι στην ΕλληνικήHip Hop σκηνή και αν ναι τι;
Θα ήθελα να έχει περισσότερη ουσία αλλά εντάξει δεν έχει και σημασία τι θα ήθελα εγώ.
Από όλα τα τραγούδια που έχεις γράψει ή και ακούσει ξεχωρίζεις κάποιο στίχο που πιστεύεις ότι θα έπρεπε να είναι το moto στη ζωή τη δική σου ή και των άλλων;
'' Έστησα το αυτί και κατάλαβα. Όλο το λεκανοπέδιο Αττικής είχε μεταβληθεί σε ένα απέραντο μπιντέ και είχαμε καθίσει όλοι πάνω και πλενόμασταν , πλενόμασταν , πλενόμασταν....Ενώ εκατοντάδες χιλιάδες καζανάκια χύνοντας καταρράκτες νερού , χαιρετούσαν την πρόοδο μας...''
Μάριος
Χάκκας. Αυτό είναι το δικό μου μότο και
δεν είναι τραγούδι.
Υπάρχει κάτι που λείπει από το Ελληνικό Hip Hop ακροατήριο;
Ναι , οι περισσότεροι δεν ακούνε Φράξια.
Έχεις μετανιώσει για κάποιο στίχο ή τραγούδι σου;
Όχι , αλλά όταν κοιτάζω πίσω ,πράγμα που το κάνω συχνά γιατί αγαπάω εμμονικά την νοσταλγία (είναι ζωδιακό μάλλον αυτό το στοιχείο) θα ήθελα να είχα κάνει κάποια πράγματα αλλιώς. Όσο αφορά πρόσωπα , πράγματα και καταστάσεις. Επίσης θα ήθελα να είχα βιώσει λιγότερη φθορά από πολλά.
Σαν κλείσιμο θα μου κάνεις ένα σχόλιο για αυτούς εκεί έξω που αισθάνονται ακόμα;
Ναι ότι αυτό το '' ακόμα'' με τρομάζει λίγο.
(Μπορείτε να ακούσετε το ΜΗΔΕΝ στο επίσημο κανάλι των ΦΡΑΞΙΑ στο youtube -fraxiaOfficial- επίσης μπορείτε να το αποκτήσετε στέλνοντας μήνυμα στην σελίδα τους στο facebook (Φράξια-Fraxia)
20 Απριλίου 2017
ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ
- Εισαγωγή
Ρεμπέτικο
ονομάζεται το μουσικό ρεύμα που
αναπτύχθηκε την περίοδο του μεσοπολέμου
στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας,
κυρίως της Αθήνας και του Πειραιά, και
ήταν η μουσική των κατώτερων κοινωνικών
στρωμάτων, περισσότερο των περιθωριοποιημένων
και των λούμπεν που δεν μπορούσε να
αφομοιώσει η τότε κοινωνία. Πολλοί
βρίσκουν ομοιότητες και αναλογίες
ανάμεσα στο ρεμπέτικο, τα πορτογαλέζικα
fados
και τα νέγρικα blues.
Σαν είδος έχει ενδιαφέρον για την
αυθεντική μουσική και το πηγαίο συναίσθημα
που διακρίνει αυτά τα τραγούδια αλλά
και για το ότι ήταν το πρώτο είδος
ελληνικής μουσικής που αμφισβητούσε
τα ήθη και τους κανόνες της εποχής. Γι’
αυτό αξίζει να κάνουμε ένα αφιέρωμα
στο ρεμπέτικο, τα είδη και την ιστορία
του και μια μικρή αναφορά στον ασυμβίβαστο
ρεμπέτη Βαγγέλη
Παπάζογλου.
- Απαρχές
Οι
απαρχές του Ρεμπέτικου εντοπίζονται
στα τέλη του 18ου αιώνα στα μεγάλα αστικά
κέντρα της Ελλάδας και της τότε Οθωμανικής
αυτοκρατορίας που υπήρχε μεγάλη Ελληνική
κοινότητα όπως Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη
και Θεσσαλονίκη. Ήταν τα λεγόμενα
μουρμούρικα, τα τραγούδια που παιζόντουσαν
στους τεκέδες, τα τραγούδια των
φυλακισμένων και γενικότερα των λούμπεν
κοινωνικών ομάδων. Αυτή την περίοδο
εμφανίζονται στην Αθήνα τα πρώτα καφέ
αμάν που ήτανε ένα είδος μουσικού
καφενείου όπου παιζόντουσαν αμανέδες
και μουσική ανατολίτικη από την Σμύρνη
και την Κωνσταντινούπολη και ερχόντουσαν
πολύ συχνά περιοδείες Σμυρνιές
τραγουδίστριες όπως η κιορ Κατίνα που
είχε γίνει ιδιαίτερα αγαπητή στο αθηναϊκό
κοινό. Το καφέ αμάν ήταν η αντίδραση και
η απάντηση στο καφέ σαντάν, όπου παίζανε
ευρωπαϊκή μουσική. Με τα καφέ αμάν
αρχίζει να κερδίζει έδαφος στην Ελλάδα
η ανατολίτικη μουσική που η αστική τάξη
της εποχής περιφρονούσε. Μετά τα τραγικά
γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής
έχουμε τον ερχομό στην Ελλάδα περίπου
ενάμιση εκατομμυρίου προσφύγων που η
ελληνική κοινωνία αδυνατούσε να
αφομοιώσει και μεγάλο μέρος τους
εγκαταστάθηκε γύρω από τα μεγάλα αστικά
κέντρα κυρίως της Αθήνας, του Πειραιά
και της Θεσσαλονίκης. Έτσι, στις
προσφυγικές συνοικίες που δημιουργούνται
γύρω από τα μεγάλα αστικά κέντρα έχουμε
μεγάλο αριθμό ανθρώπων που περιθωριοποιούνται
αφού ζουν μέσα σε παράγκες και άθλιες
συνθήκες, μαθημένοι σε έναν πολύ καλύτερο
τρόπο ζωής και με διαφορετική κουλτούρα.
Επίσης περιθωριοποίηση έχουμε και στον
ντόπιο πληθυσμό αφού η χώρα είναι
κατεστραμμένη απ τους συνεχείς πολέμους
από το 1912 μέχρι το 1922 και την ήττα που
ακολούθησε. Έτσι δημιουργούνται οι
συνθήκες για να αναπτυχθεί το ρεμπέτικο
και να πάρει την μορφή που γνωρίζουμε
σήμερα αποτελούμενη από δυο σχολές, τη
Σμυρναίικη και τη Πειραιώτικη.
- Σμυρναίικη σχολή
Η
Σμύρνη ήταν μια πόλη με τεράστια μουσική
παράδοση και μουσική παιδεία, με
αναρίθμητους μουσικούς, αναρίθμητα
μουσικά καφενεία και μουσικές ταβέρνες
όλα ασφυχτικά γεμάτα από κόσμο σε
καθημερινή βάση καθώς ήταν στην παράδοση
τους να γλεντούν και να διασκεδάζουν.
Η λαϊκή μουσική της Σμύρνης, ναι μεν
ήταν ανατολίτικη, αλλά είχε και τραγούδια
με έντονες ευρωπαϊκές επιρροές και
τραγούδια καθαρά δυτικότροπα αφού η
Σμύρνη ήταν πολυπολιτισμική. Τη λαϊκή
μουσική της Σμύρνης την άκουγε μόνο η
μεσαία και η κατώτερη τάξη, η λεγόμενη
μπάσο ράγκο στη Σμυρναίικη διάλεκτο. Η
αστική τάξη την περιφρονούσε και άκουγε
μόνο ευρωπαϊκή μουσική. Υπήρχαν τρία
είδη ενορχήστρωσης στην λαϊκή Σμυρναίικη
μουσική: α. η λεγόμενη Ευρωπαϊκή ορχήστρα
με όργανα μαντολίνο, βιολί, κιθάρα β.η
αλά γκρέκα ορχήστρα με όργανα βιολί,
σαντούρι, κιθάρα γ. η αλά τούρκα ορχήστρα
με όργανα βιολί, κανονάκι, ούτι. Το
μπουζούκι και ο μπαγλαμάς ήτανε άγνωστα
όργανα στην Σμύρνη. Με τον ερχομό των
Μικρασιατών στην Ελλάδα η μουσική τους
δεν περιορίζεται μόνο στις προσφυγικές
συνοικίες αλλά οι Μικρασιάτες μουσικοί
γίνονται περιζήτητοι στα κέντρα
διασκέδασης και στη δισκογραφία αφού
όχι μόνο είχαν μουσική παιδεία αλλά
ήταν και ιδιαιτέρα ταλαντούχοι και
ερχόταν να τους ακούσει και κοινό που
δεν κατάγονταν από τη Μικρά Ασία. Αυτό
είναι το μουσικό είδος που κυριαρχεί
μέχρι το 1934 το οποίο αρχίζει σταδιακά
να υποχωρεί μέχρι το 1937 όπου η λογοκρισία
του Μεταξά το σταματούν ως είδος και ο
θάνατος των περισσοτέρων και σημαντικότερων
δημιουργών του κατά την διάρκεια της
κατοχής κάνουν αδύνατη την συνέχιση
του.
Το
ερώτημα που γεννιέται είναι γιατί
ονομάστηκε αυτό το μουσικό είδος
Σμυρναίικη σχολή του ρεμπέτικου και
όχι άπλα Σμυρναίικο αφού είναι συνέχεια
της μουσικής παράδοσής της Σμύρνης. Ο
λόγος είναι η θεματολογία και ο στίχος.
Υπάρχουν πολλά Σμυρναίικα τραγούδια
γραμμένα μετά το ’22 που δεν θεωρούνται
ρεμπέτικα (οι αμανέδες πχ. δεν θεωρούνται
ρεμπέτικα). Σμυρναίικη σχολή του
ρεμπέτικου ονομάστηκε η Σμυρναίικη
μουσική που δημιουργήθηκε μετά το 1922
μέχρι το 1937 και είχε ρεμπέτικο ύφος,
στίχο και θεματολογία. Το ρεμπέτικο ως
μουσικό ρεύμα δημιουργήθηκε απ’ την
κοινωνική κατάσταση που υπήρχε την
εποχή του μεσοπολέμου και είναι λογικό
οι Μικρασιάτες που ζουν στις συνθήκες
τις προσφυγιάς να γράφουν τραγούδια
διαφορετικού ύφους και να περιγράφουν
άλλες καταστάσεις από αυτές που ζούσαν
στη Σμύρνη. Έτσι μετά το ’22 τα περισσότερα
έχουν ρεμπέτικο χαρακτήρα. Για την
ακρίβεια και στην Σμύρνη πριν το ’22
υπήρχαν τραγούδια που είχαν χαρακτηριστεί
ρεμπέτικα αλλά αυτά τα τραγούδια ήτανε
σχετικά λίγα και με τον όρο ρεμπέτικα
εννοούσαν κάποια τραγούδια συγκεκριμένης
θεματολογίας και ύφους τα οποία όμως
ήτανε ενταγμένα μέσα στο λαϊκό τραγούδι
και δεν αποτελούσαν ξεχωριστό μουσικό
είδος. Παιζόντουσαν από ορχήστρες που
έπαιζαν λαϊκή μουσική και δεν υπήρχαν
ορχήστρες που παίζανε αποκλειστικά
ρεμπέτικα. Γιατί στη Σμύρνη, ναι μεν
υπήρχανε ταξικές διαφορές, αλλά δεν
υπήρχαν αποκλεισμένες κοινωνικά ομάδες:
ο μποέμ τύπος ήταν αποδεκτός και όσοι
κάπνιζαν χασίσι δεν ήτανε αποκομμένοι
απ’ την υπόλοιπη κοινωνία. Αλλά και στο
μουσικό ύφος παρατηρούνται κάποιες
διαφορετικές προτιμήσεις, περιορίζονται
τα πιο ελαφρά και δυτικότροπα τραγούδια
που παιζόντουσαν κυρίως από εστουδιαντίνες
στην Σμύρνη, υπερτερεί το ανατολίτικο
στοιχείο και οι δυτικές επιρροές όταν
υπάρχουν είναι περισσότερο με τον τρόπο
που τις αφομοίωνε το ρεμπέτικο παρά το
ελαφρύ λαϊκό τραγούδι της Σμύρνης. Οι
ενορχηστρώσεις είναι με βιολί, σαντούρι,
κιθάρα, κανονάκι και ούτι ενώ υποχωρεί
το μαντολίνο που ήταν πολύ διαδεδομένο
στην Σμύρνη. Αν και ονομάστηκε Σμυρναίικη
σχολή γιατί οι περισσότεροι δημιουργοί
του είδους είχαν έρθει απ’ τη Σμύρνη,
δεν ήταν όλοι Σμυρνιοί. Πολλοί απ’ τους
σημαντικότερους δημιουργούς είχαν
έρθει από Κωνσταντινούπολη και αλλά
μέρη της Μικράς Ασίας. Μερικοί από τους
σημαντικότερους συνθέτες αυτού του
είδους είναι οι: Παναγιώτης Τούντας,
Βαγγέλης Παπάζογλου, Κώστας Σκαρβέλης,
από ερμηνευτές οι: Αντώνης Νταλγκάς,
Στελλάκης Περπινιάδης, Ρίτα Αμπατζή,
Ρόζα Εσκενάζυ από οργανοπαίχτες οι:
Δημήτρης Σέμσης ή Σαλονικιός (βιολί),
Γιάννης Δραγάτσης ή Ογδόντας (βιολί),
Αγάπιος Τομπούλης (ούτι), Λάμπρος
Σαββαΐδης (κανονάκι) και πολλοί άλλοι.
- Πειραιώτικη σχολή
Στα
τέλη του 18ου αιώνα και στις αρχές του
περασμένου αιώνα άρχισε να δημιουργείται
ένα καινούργιο μουσικό είδος που
παιζότανε στους τεκέδες της Αθήνας και
του Πειραιά και στις φυλακές, είχε
επιρροές από τη δημοτική μουσική, τη
μουσική των καφέ αμάν, την ανατολίτικη
μουσική γενικότερα και πολλά στοιχεία
δυτικής μουσικής, ταιριασμένα με έναν
πρωτότυπο για την εποχή τρόπο μισό
δυτικό μισό ανατολίτικο. Ωστόσο αυτή η
μουσική ήταν περιορισμένη σε τεκέδες
και στις φύλακές, δεν παιζότανε σε
ταβέρνες και καφενεία και οι δημιουργοί
του ήταν ανώνυμοι. Τα όργανα που
χρησιμοποιούσαν ήτανε το μπουζούκι, ο
μπαγλαμάς και κάποιες φορές αυτοσχέδια
κρούστα όπως μπεγλέρι, ποτήρια κτλ. Το
μπουζούκι προήλθε από τον ταμπουρά,
παραδοσιακό όργανο που η καταγωγή του
χάνεται στα βάθη των αιώνων. Τον
τροποποίησαν παίρνοντας ιδέες από το
Ιταλικό μαντολίνο και έγινε το μπουζούκι.
Ο μπαγλαμάς, όπως ήτανε μικρός σε μέγεθος,
συχνά φτιαχνότανε μέσα στις φυλακές,
κάποιες φορές το σκάφος του φτιαχνότανε
σκαλίζοντας ένα ξύλο (σκαφτό), άλλες
πάλι από ινδική καρύδα και φυσικά με
τον κλασικό τρόπο. Ήτανε ιδιαίτερα
πρακτικό όργανο μιας και λόγω του μικρού
μεγέθους κρυβότανε εύκολα κάτω απ’ το
σακάκι για να μη γίνει αντιληπτός μιας
και ο ιδιοκτήτης του συνήθως κατευθυνότανε
σε τεκέ. Το μπουζούκι και ο μπαγλαμάς
εκείνη την εποχή συνήθως παιζότανε από
ανθρώπους που σύχναζαν σε τεκέδες και
ήτανε κοινωνικός στιγματισμός να παίζεις
μπουζούκι. Αυτός ήτανε και ο λόγος που
μέχρι το 1932 ορχήστρες με μπουζούκια και
μπαγλαμάδες δεν μπαίνανε σε μαγαζιά
αλλά εκτός από το στιγματισμό οι
μαγαζάτορες φοβόντουσαν και τις φασαρίες
που μπορεί να γινόντουσαν. Όμως ούτε
και στην δισκογραφία μπορούσαν να
ηχογραφηθούν τραγούδια με μπουζούκια
αφού το θεωρούσαν όργανο του περιθωρίου.
Είχαν ηχογραφηθεί τραγούδια που
παιζόντουσαν σε τεκέδες αλλά μόνο από
Σμυρναίικες ορχήστρες. Οι μπουζουξήδες
παίζανε ερασιτεχνικά για την παρέα
τους. Το μπουζούκι στην δισκογραφία
εμφανίζεται σποραδικά σε ηχογραφήσεις
στην Αμερική. Η κατάσταση αυτή άρχισε
να αλλάζει το 1932 αφού είδαν ότι αυτές
οι μετρημένες στα δάχτυλα ηχογραφήσεις
με μπουζούκι στη Αμερική είχαν επιτυχία
κι έτσι αποφάσισαν να ηχογραφήσουν
δίσκους με μπουζούκια. Την αρχή την
έκανε ο Μάρκος Βαμβακάρης και ο Γιώργος
Μπάτης και από τότε ανοίγει ο δρόμος
για το μπουζούκι όχι μόνο στην δισκογραφία
αλλά και στα μαγαζιά. Λόγω της επιτυχίας
που είχαν οι μαγαζάτορες αναγκάστηκαν
να δεχτούνε ορχήστρες με μπουζούκι και
μπαγλαμά. Το 1934 εμφανίστηκε η πρώτη
ρεμπέτικη κομπανία με το όνομα «Τετράς
η ξακουστή του Πειραιώς» ή «Πειραιώτικη
κομπανία». Τα μέλη της κομπανίας ήταν
ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Γιώργος Μπάτης,
ο Ανέστος Δελιάς και ο Στράτος Παγιουμτζής..
Έτσι δημιουργείται το Πειραιώτικης
σχολής ή κλασικό ρεμπέτικο. Ονομάστηκε
Πειραιώτικης σχολής επειδή οι περισσότεροι
δημιουργοί του διέμεναν στον Πειραιά.
Τα όργανα της ορχήστρας είναι μπουζούκι,
κιθάρα και μπαγλαμάς. Σημαντικότεροι
δημιουργοί είναι οι: Μάρκος Βαμβακάρης,
Γιώργος Μπάτης, Στράτος Παγιουμτζής,
Ανέστος Δελιάς, Μιχάλης Γενίτσαρης,
Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιοβάν Τσαούς,
Στέλιος Κερομύτης, Δημήτρης Γκόγκος ή
Μπαγιαντέρας και πολλοί άλλοι. Αυτή
θεωρείται και η καλύτερη εποχή του
είδους. Τη δεκαετία του ’30 καθώς έχει
πια ωριμάσει έχει βγει απ’ τους τεκέδες
και είναι ανοιχτό πια στην κοινωνία
χωρίς να έχει χάσει την αυθεντικότητα
και να αλλοιωθεί για να γίνει εμπορικό.
Έχει εμπλουτιστεί από τις μουσικές
γνώσεις των Μικρασιατών με τους οποίους
διατηρεί σχέσεις και αρκετοί απ’ αυτούς
θα γράψουν και Πειραιώτικης σχόλης
ρεμπέτικα και ακόμα αρχίζουν να γράφουν
ρεμπέτικα και συνθέτες που δεν είχαν
σχέσεις με τεκέδες. Έτσι θα διατηρηθεί
μέχρι το ’37, όπου με τη δικτατορία του
Μεταξά και τη λογοκρισία που ακολούθησε
θα αναγκαστεί να αλλάξει θεματολογία,
να χάσει το χαρακτήρα που είχε και να
γίνει ουσιαστικά λαϊκή μουσική. Αλλά
και το γεγονός ότι πολλοί μυρίστηκαν
χρήμα στο ρεμπέτικο και έτρεξαν να
γράψουν εμπορικά υποτιθέμενα ρεμπέτικα
τραγούδια δεν θα του επιτρέψουν να
ξαναπάρει το χαρακτήρα που είχε. Το
ρεμπέτικο και στις δυο του μορφές,
Σμυρναίικης και Πειραιώτικης σχολής,
ήταν γέννημα της περιόδου του μεσοπολέμου.
Την επόμενη περίοδο των δεκαετιών του’
40 και του ’50 θα συνεχίσει να υπάρχει
και το κοινό που το ακούει θα πολλαπλασιαστεί
αλλά θα είναι πια λαϊκή μουσική που θα
ονομαστεί λαϊκορεμπέτικο και δεν θα
θυμίζει το αρχικό ρεμπέτικο της περιόδου
του μεσοπολέμου.
- Ο Μεταξάς, η Βαρβάρα και η λογοκρισία
Λίγο
μετά την άνοδο του δικτάτορα Μεταξά
στην εξουσία επιβάλλεται ο νόμος Α. Ν.
45/31-8-36 για τη δημιουργία λογοκρισίας
που άρχισε να λειτουργεί απ’ τις αρχές
του 1937. Η πρώτη απαγόρευση γίνεται πριν
ακόμα προλάβει να δημιουργηθεί αυτός
ο φορέας. Είναι το τραγούδι του Παναγιώτη
Τούντα «Η Βαρβάρα» που ερμηνεύει ο
Στελλάκης Περπινιάδης, ένα σατιρικό
τραγούδι με πολλά σεξουαλικά υπονοούμενα
που θεωρήθηκε ότι αναφερότανε στην κόρη
του Μεταξά. Για πρώτη φορά στην ιστορία
της Ελλάδας ένα τραγούδι απαγορεύεται.
Απαγορεύτηκε όχι μόνο η εκτέλεση αλλά
και η ακρόαση. Μέσα σε λίγες μόνο μέρες
οι δίσκοι κατασχέθηκαν από τα ράφια των
μαγαζιών και ο Π. Τούντας, ο Σ.Περπινιάδης,
οι ιδιοκτήτες της δισκογραφικής εταιρίας
και 90 καταστηματάρχες και φωνογραφητζήδες
παραπέμφθηκαν σε δικαστήριο στις 21/12/
36. Το τι επακολούθησε το περιγράφει σε
συνέντευξη του ο Στελλάκης Περπινιάδης:
«Η αστυνομία γύριζε και μάζευε τις
Βαρβάρες από τα μαγαζιά και από τους
πλανόδιους φωνoγραφητζήδες.
Έπαιρνε τους δίσκους, τους έσπαγε και
έκανε μηνύσεις σ' εκείνους που τους
πουλούσαν. Δεκάδες χιλιάδες δίσκους
της Βαρβάρας έσπασε η Ασφάλεια και έκανε
αμέτρητες μηνύσεις σε καταστηματάρχες
και φωνoγραφητζήδες.
Το αποτέλεσμα ήτανε να πάνε στο δικαστήριο
κατηγορούμενοι όλοι αυτοί που πούλαγαν
δίσκους, με βασικούς κατηγορούμενους
το Θεμιστοκλή Λαμπρόπουλο (γιατί στην
ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ είχε γυριστεί ο δίσκος), τον
Π.Τούντα (γιατί ήταν ο δημιουργός του
τραγουδιού), τον υπεύθυνο φωνογραφήσεων
της εταιρείας και όλους, όπως είπα, τους
καταστηματάρχες. Η δίκη έγινε στην Αθήνα
και προκάλεσε πάταγο. Χιλιάδες κόσμος,
από όλες τις κοινωνικές τάξεις ήρθαν
για να παρακολουθήσουν τη δίκη. Επί το
πλείστον, είχαν έρθει γυναίκες της
λεγόμενης αριστοκρατίας. Η ουρά του
κόσμου που ήθελε να μπει στο δικαστήριο
είχε φτάσει τα πολλά χιλιόμετρα, ενώ οι
αστυφύλακες, που είχαν στείλει για να
τηρήσουν την τάξη ήταν περισσότεροι
και από τον κόσμο που είχε έρθει για να
παρακολουθήσει...» Ο Τούντας καταδικάσθηκε
σε βαρύ χρηματικό πρόστιμο και πλήρωσε
και τις χρηματικές ποινές των
καταστηματαρχών και των φωνογραφητζήδων.
Αμέσως μετά την καταδικαστική απόφαση
συνεστήθη Επιτροπή Λογοκρισίας την
οποίαν αποτελούσαν ο Πράτσικας και ο
Ψαρούδας. Για να ηχογραφηθεί ένα τραγούδι
έπρεπε να περάσει από την επιτροπή για
να πάρει άδεια, να ελεγχθούν οι στίχοι
και οι παρτιτούρες και να γίνουν, αν
χρειαστεί, αλλαγές ώστε να μην περιέχει
κάτι τολμηρό, κάτι που δεν θα αρέσει στο
καθεστώς, να είναι κοινωνικά ακίνδυνο
και να μη θίγει κοινωνικά θέματα. Η
λογοκρισία δεν περιορίζεται μόνο στον
στίχο αλλά και στη μουσική: απαγορεύτηκε
ο αμανές σαν τουρκομερίτικο είδος και
οτιδήποτε στοιχείο θύμιζε ανατολίτικη
προέλευση όπως τριημιτόνια, ασυγκέραστες
κλίμακες κτλ, καταστρέφοντας έτσι
μουσική κληρονομιά αιώνων. Ενδιαφέρον
είναι ότι και ο Κεμάλ στην Τουρκία το
1934 είχε απαγορεύσει την μετάδοση αμανέδων
από το Τούρκικο ραδιόφωνο ως ξενόφερτο
μουσικό είδος, κατάλοιπο των Ελλήνων
της Μικράς Ασίας! Ο αμανές διώκεται στην
Τουρκία σαν Ελληνικός και στην Ελλάδα
σαν Τούρκικος! Κάτω απ αυτές τις συνθήκες
δεν μπορεί να υπάρξει ρεμπέτικο, αφού
το ρεμπέτικο ήταν μουσική κοινωνικής
αμφισβήτησης. Δεν είναι πια ρεμπέτικο
αλλά μια γλυκανάλατη λαϊκή μουσική και
αλλάζει όχι μόνο στον στίχο αλλά και
στη μουσική και βασίζεται περισσότερο
στις δυτικές αρμονίες. Σπάνια μόνο
κατάφερναν οι συνθέτες να περάσουν
κάποια μηνύματα με έμμεσο και συμβολικό
τρόπο. Οι μουσικοί ήταν αναγκασμένοι
να συμβιβαστούν ή να σταματήσουν να
γράφουν. Οι περισσότεροι συμβιβάστηκαν.
Αντιδράσεις υπήρχαν μόνο από τον Βαγγέλη
Παπάζογλου. Όταν τού ζήτησαν στο τραγούδι
«Μπατίρης» στους στίχους «ελεύθερος
να ζήσω» να αλλάξει τη φράση σε «χαρούμενος
να ζήσω», αρνήθηκε λέγοντας: «Εγώ δεν
είμαι χαρούμενος άμα δεν είμαι λεύτερος.
Εγώ άμα έχω σκλαβιά πάνω από το κεφάλι
μου δεν γελώ. Έτσι είμαι μαθημένος... Δεν
τα δίνω τα κομμάτια.» Δεν ξανάστειλε
τραγούδια του για έλεγχο και 36 τραγούδια
του δεν ηχογραφήθηκαν. Επίσης, δεν
ξαναέγραψαν τραγούδια ο Γιοβάν Τσαούς,
ο Ανέστος Δελιάς και ο Γιώργος Μπάτης.
Ο Μάρκος Βαμβακάρης σχολιάζει την
κατάσταση: «Γράφαμε αλλιώτικα. Με φώναξαν
στη λογοκρισία και μου είπαν: “Θα
σταματήσεις αυτό το γράψιμο... Στην αρχή
μου’ δίναν οδηγίες... Μάρκο πρέπει να
γράψεις καλύτερα. Κι αν δεν μπορείς, να
τα φέρνεις εδώ να τα γράφουμε εμείς...”Εκείνα
που είναι επίφοβα να μην περάσουν δεν
τα βάζω... θα βάλω μια άλλη λέξη να
περάσει... Γιατί να γράψω, να τραβήξω
τόσα, ώσπου να πάει εκεί και μετά να μου
το απορρίψουν; Γράφω μόνο για δίσκους
τώρα, αλλιώς τι να τα κάνω;» Το καθεστώς
του Μεταξά άρχισε να κυνηγάει τους
ρεμπέτες στην Αθήνα και τον Πειραιά και
πολλοί απ’ αυτούς πήγαν στην Θεσσαλονίκη
όπου τα πράγματα ήταν πιο ήρεμα. Η
λογοκρισία συνεχίστηκε και μετά το
καθεστώς του Μεταξά, όχι πια στην μουσική
σύνθεση αλλά στο στίχο. Ηλογοκρισία θα
εξακολουθήσει μέχρι τη δεκαετία του
’80 και επίσημα θα καταργηθεί το 1994.
- Το ρεμπέτικο στην κατοχή
Με
την εισβολή των Γερμανών κλείνει το
εργοστάσιο παράγωγης δίσκων στον Περισσό
και δεν ηχογραφούνται δίσκοι. Αρκετά
ρεμπέτικα τραγούδια γράφτηκαν για τη
τη γερμανική κατοχή τα οποία έπαιζαν
κρυφά σε μέρη που δεν υπήρχαν προδότες.
Κάποια απ’ αυτά θα ηχογραφηθούν πολύ
αργότερα αφού και μετά τη Κατοχή οι
συνθήκες δεν θα επιτρέψουν την ηχογράφηση
τους. Ο Μ. Γενίτσαρης έγραψε "Ο
σαλταδόρος" για τις επιθέσεις των
θαρραλέων σαλταδόρων της κατοχής σε
γερμανικά καμιόνια για να αποσπάσουν
πετρέλαιο και άλλα αγαθά, "Στέλιος
Καρδάρας" για τον νεαρό αντιστασιακό
αγωνιστή που δολοφονήθηκε από Γερμανούς,
"Μαυραγορίτες" και "Λαδάδες"
για την εκμετάλλευση της ανέχειας του
λαού από μαυραγορίτες. Ο Μ.Βαμβακάρης
έγραψε το "Χαϊδάρι", για το στρατόπεδο
συγκέντρωσης όπου μεταφέρονται και
εκτελούνται κρατούμενοι, το "Ματσάκια
πεντοχίλιαρα" για τον κατοχικό
πληθωρισμό, το "Μουσολίνι άλλαξε
γνώμη" που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον
γιατί κάνει διάκριση ανάμεσα στην
φασιστική ηγεσία της Ιταλίας και στον
ιταλικό λαό που υπέφερε «...Την ετάραξες
(την Ιταλία) στην πείνα κι είναι πια
ξελιγωμένη, μοναχά η δική σου τσέπη
είναι παραφουσκωμένη. Τα καημένα τα
παιδιά της δεν τολμούν να πουν κουβέντα,
τούς εράψατε το στόμα συ, ο Τζιάνος και
η Έλντα.» Ο Δημήτρης Γκόγκος ή Μπαγιαντέρας,
τυφλός από το 1941, γυρίζει τις γειτονιές
της Αθήνας και του Πειραιά και με το
μπουζούκι του τραγουδάει αντιστασιακά
τραγούδια. Όσοι ρεμπέτες μουσικοί
δουλεύανε σε μαγαζιά με τα λεφτά που
παίρνανε βοηθούσαν συναδέλφους και
φίλους δείχνοντας αλληλεγγύη ενώ
απέτυχαν οι προσπάθειες της αστυνομίας
να τους χρησιμοποιήσει σαν καταδότες
επειδή ερχόντουσαν σε επαφή με πολύ
κόσμο. Ο Β.Παπάζογλου αρνείται να
τραγουδήσει στην κατοχή γιατί ο λαός
δεν μπορούσε να διασκεδάσει επίσης στην
κατοχή δεν τραγούδησαν ο Α.Νταλγκάς και
ο Γ.Τσαούς. Πολλοί είναι οι μουσικοί του
ρεμπέτικου που πέθαναν τη διάρκεια της
κατοχής, ειδικά οι Μικρασιάτες. Ανάμεσα
σε πολλούς είναι οι: Γ.Κάβουρας, Γ. Τσαούς,
Π. Τούντας, Β. Παπάζογλου, Κ. Σκαρβέλης
και Α. Νταλγκάς.
- Η κακοποίηση της μουσικής και η λεηλασία των ρεμπέτικων τραγουδιών
Η
ανατολίτικη μουσική θα γίνει πάλι μόδα
τη δεκαετία του ’60 αλλά η ποιοτική
Σμυρναίικη μουσική θα αντικατασταθεί
από κακόγουστα εμπορικά τραγούδια,
γραμμένα για μαζική κατανάλωση που
προωθήθηκαν απ’ τη μουσική βιομηχανία
και το ραδιόφωνο και σε πολλές περιπτώσεις
είναι σουξεδάκια από Τουρκία, Περσία
και Ινδία που λόγω της επιτυχίας που
είχαν στη χώρα τους, τους φόρεσαν ελληνικό
στίχο και τα παρουσίασαν σαν ελληνική
λαϊκή μουσική. Τη δεκαετία του ’60 γίνεται
και η λεηλασία των ρεμπέτικων τραγουδιών
από συνθέτες της εποχής με την υποστήριξη
των δισκογραφικών εταιριών στα τραγούδια
που οι δημιουργοί τους είχαν πεθάνει.
Παίρνανε τη μουσική, αλλάζανε τους
στίχους, αλλάζανε και λίγο το ύφος να
γίνει πιο εμπορικό και τα παρουσιάζανε
σαν δικά τους τραγούδια βγάζοντας έτσι
λεφτά απ’ τα πνευματικά δικαιώματα των
τραγουδιών. Ο κατάλογος των τραγουδιών
που λεηλατήθηκαν είναι αρκετά μεγάλος
για να αναφερθεί, υπάρχει όμως στη
βιβλιογραφία.
- Θεματολογία
Παρόλο
που η επικρατέστερη εκδοχή της προέλευσης
της λέξης ρεμπέτης είναι από το λατινικό
rebel
που σημαίνει εξεγείρομαι, ο ρεμπέτης
δεν επαναστατεί για να αλλάξει την
κοινωνία ούτε έχει να προτείνει κάποιο
μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης. Αυτό που
χαρακτηρίζει το ρεμπέτικο είναι η
αμφισβήτηση των αξιών της κοινωνίας, η
άρνηση ένταξης σε αυτήν και η επιλογή
μιας μποέμικης ζωής. Η θεματολογία στο
ρεμπέτικο είναι ο έρωτας, ο τεκές και
το χασίσι, η ταβέρνα, η φυλακή, η φτώχεια,
η ξενιτιά, ο θάνατος, ο εργάτης και αλλά
επαγγέλματα, η περιγραφή διάφορων
χαρακτήρων της τότε κοινωνίας, η μποέμικη
ζωή και κοινωνικά προβλήματα. Στο
ρεμπέτικο αποφεύγεται η υβριστική
χυδαία γλώσσα, συχνή είναι η ειρωνεία
και το χιούμορ όπως στο τραγούδι «Ο
Ωρωπός» του Μπάτη που αναφέρεται στις
φυλακές του Ωρωπού «Στον Ωρωπό καλέ την
περνάμε φίνα πιο καλά απ’ την Αθήνα».
Ο ρεμπέτης περιγράφει στα τραγούδια τα
βιώματα του και πολλά τραγούδια
περιγράφουν πραγματικά γεγονότα.
Κυκλοφορεί στη πιάτσα και βλέπει
καταστάσεις άσχημες έτσι πολλές φορές
περιγράφονται καταστροφικές συνήθειες:
τζόγος, σκληρά ναρκωτικά και γεγονότα
αντικοινωνικής συμπεριφοράς όπως
ψευτονταηλίκια, τσαμπουκάδες και φονικά,
που δυστυχώς συνέβαιναν αυτή την εποχή.
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι ο συνθέτης
του τραγουδιού επιδοκιμάζει αυτές τις
συμπεριφορές, τις περιγράφει γιατί
συνέβαιναν γύρω του. Στα ρεμπέτικα
περιγράφονται με ειλικρίνεια τα κοινωνικά
προβλήματα της εποχής, έτσι το πρόβλημα
των σκληρών ναρκωτικών περιγράφεται
παραστατικά σε κάποια τραγούδια παρόλο
που οι μουσικοί του ρεμπέτικου δεν
κάνανε χρήση σκληρών ναρκωτικών με
μοναδική εξαίρεση τον Ανέστο Δελιά.
- Η γυναίκα στο ρεμπέτικο
Στα
ρεμπέτικα τραγούδια περιγράφεται συχνά
ένας καινούργιος τύπος για την εποχή
γυναίκας, χειραφετημένης που χωρίς να
ανήκει στο φεμινιστικό κίνημα συγκρούεται
με στερεότυπα, διεκδικεί τα δικαιώματα
της και αρνείται να πάρει τον ρόλο που
είχε η γυναίκα αυτή την εποχή. Κάνει
ό,τι θα έκανε και ο πιο τολμηρός άντρας:
γλεντάει τα βράδια, μεθάει, πλησιάζει
πρώτη όποιον της αρέσει, αδιαφορεί για
τον γάμο, για τα ήθη της εποχής και παίζει
και γλέντα με πολλούς άντρες. Έχουν
μετρηθεί πάνω από 80 ρεμπέτικα τραγούδια
που περιγράφουν αυτό τον τύπο γυναίκας
από διαφόρους συνθέτες. Ο Τούντας έγραψε
πολλά τέτοια τραγούδια όπως: "Η Λιλή
η σκανταλιάρα": «Γιατί είμαι εγώ η
αλανιάρα, η Λιλή η πρώτη σκανταλιάρα
που δε δίνω γρόσι για τους μάγκες και
δεν τρώγω κρύγιες ματσαράγκες» και
"Φτώχεια μαζί με την τιμή": «Βρε
εγώ είμαι η μόρτισσα η Κική που ήμουν
δυο μήνες φυλακή, γιατί είν’ τα γούστα
μου τρελά και δε φοβούμαι τον μπελά.
Ξέρω και ρίχνω πιστολιές σ’ όποιον μου
κάνει μπαμπεσιές. Δε θέλω πλούτη και
καλά, μ’ αρέσει η φτώχεια κι η εργατιά»
Αυτά
γράφτηκαν σε μια εποχή πολύ δύσκολη για
τις γυναίκες, όπου τις γυναίκες απ τη
Σμύρνη που ήταν πιο απελευθερωμένες σε
σχέση με τις ντόπιες τις αποκαλούσαν
παστρικές. Οι γυναίκες αυτού του τύπου
υπήρχαν στη δεκαετία του ’30 π.χ η
τραγουδίστρια Ρόζα Εσκενάζυ, όμως δεν
ήταν ο κανόνας αλλά η εξαίρεση: το
ρεμπέτικο ήταν πολύ πιο μπροστά απ την
εποχή του.
- Βαγγέλης Παπάζογλου ο ασυμβίβαστος ρεμπέτης
Γεννήθηκε
στο Ντουρμπαλί της Σμύρνης το 1896, ήταν
αυτοδίδαχτος μουσικός και από παιδί
έμαθε μαντολίνο και αργότερα κιθάρα
βιολί και μπάντζο. Έπαιζε στη Σμυρναίικη
Εστουδιαντίνα του Σιδερή, γνωστής ως
«Πολιτάκια» ως δεύτερο μαντολίνο όπου
με τη βοήθεια του Σπύρου Περιστέρη έμαθε
μουσική σημειογραφία. Παντρεύεται σε
ηλικία 16 χρονών αλλά αργότερα θα χωρίσει.
Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή
εγκαταστάθηκε στην Κοκκινιά. Το 1927
παντρεύεται τη Σμυρνιά τραγουδίστρια
Αγγέλα Μαρωνίτη, στα 1929 η Αγγέλα
τυφλώνεται, παιδιά δεν απέκτησαν αλλά
υιοθέτησαν τον ανιψιό της Αγγέλας,
Γιώργη Παπάζογλου. Ο Β. Παπάζογλου είχε
δικό του σύστημα αξιών που δεν το
παραβίαζε για κανένα λόγο και με
οποιοδήποτε τίμημα γι’ αυτό απέκτησε
το ψευδώνυμο ''αγγούρι''. Ποτέ του δεν
αντέγραψε κανέναν και τα τραγούδια που
έγραφε ήταν πρωτότυπα. Επίσης ήταν
αντίθετος στη συνήθεια όταν ένα τραγούδι
γινόταν επιτυχία να κυκλοφορεί ένα
δεύτερο της ίδιας θεματολογίας. Όταν ο
συνάδελφός του Σκαρβέλης του είπε:
«Βαγγελάκη, βλέπεις ότι ο Λαθρέμπορας
περπατάει, γράψε άλλον ένα... » η απάντηση
του ήτανε: «Εγώ το ξέρεις δε γίνομαι
ρεζίλης να ξαναγράψω για το ίδιο πράμα.
Να γράψω κι ένα και δυο να σας τα δώσω,
αλλά ποτέ στο όνομά μου.» Ο Β. Παπάζογλου
έγραφε τραγούδια για τη δισκογραφία
και χάρισε πολλά του τραγούδια σε
συναδέλφους του. Ο ίδιος, αν και τραγούδαγε
στα πάλκα, αρνιόταν να τραγουδήσει σε
δίσκους, η φωνή του του όμως έχει
ηχογραφηθεί στο διάλογο με το Στελλάκη
που προηγείται του τραγουδιού "Η φωνή
του αργιλέ" (Πέντε χρόνια δικασμένος).
Το 1937 αντέδρασε στην λογοκρισία του
Μεταξά και όταν του ζήτησαν στο τραγούδι
«Μπατίρης» στους στίχους «Πάσχω να βρω
την τύχη μου για να την αρωτήσω, αν έχω
το δικαίωμα ελεύθερος να ζήσω» να
τροποποιήσει τη φράση «ελεύθερος να
ζήσω» σε «χαρούμενος να ζήσω», τους
απαντά: «Έτσι σας αρέσει; Ε... εμένα έτσι
δεν μ’ αρέσει. Εγώ δεν είμαι χαρούμενος
άμα δεν είμαι λεύτερος. Εγώ άμα έχω
σκλαβιά πάνω από το κεφάλι μου δεν γελώ.
Έτσι είμαι μαθημένος... Δεν τα δίνω τα
κομμάτια.» Αρνείται να συμβιβαστεί με
τη λογοκρισία και 36 τραγούδια που είχε
έτοιμα για ηχογράφηση δεν ηχογραφήθηκαν
λέγοντας ότι δεν δέχεται να κρίνουν τα
τραγούδια του ''αμόρφωτοι άνθρωποι''.
Στη διάρκεια τις κατοχής που ο λαός δεν
μπορεί να διασκεδάσει αρνείται να παίζει
και να τραγουδά στα πάλκα για να
διασκεδάζει ''φχαριστημένους και
μαυραγορίτες'', ''όταν νυχτώνει τα πουλιά
δεν κελαηδούν'' έλεγε. Άρχισε τότε να
κάνει τον παλιατζή για να ζήσουν με
αποτέλεσμα να υποσιτίζεται και να
προσβληθεί από φυματίωση. Η Αγγέλα
πούλησε ό,τι είχαν για λίγο φαγητό, έτσι
ο Βαγγέλης πεθαίνει στις 27 Ιουνίου του
1943 και θάφτηκε χωρίς παπά γιατί ο παπάς
είχε πολλή δουλειά...Υπάρχει μαρτυρία
του συναδέλφου του Γρήγορη Ασίκη, ότι
λίγο πριν πεθάνει πήγε στην οδό Αθηνάς
33, στο στέκι των μουσικών και μοίρασε
σε συναδέλφους του παρτιτούρες πολλών
ανέκδοτων τραγουδιών του, δείχνοντας
μέχρι και την τελευταία στιγμή της ζωής
του αλληλεγγύη. Στη δεκαετία του ’60 τα
τραγούδια του λεηλατήθηκαν αφού η Αγγέλα
τυφλή πια δεν μπορούσε να τους σταματήσει.
Ο γιος τους Γιώργης Παπάζογλου έγραψε
ένα βιβλίο με τις αφηγήσεις της Αγγέλας
με τίτλο «Ονείρατα της άκαυτης και της
καμμένης Σμύρνης - Αγγέλα Παπάζογλου -
Τα χαΐρια μας εδώ» Μερικά απ’ τα καλύτερα
του τραγούδια είναι: Βάλε με στην αγκαλιά
σου, Η φωνή του αργιλέ (πέντε χρόνια
δικασμένος), Ο ξεμάγκας (βαρέθηκα τον
αργιλέ), Το παιδί του δρόμου, Το προσφυγάκι.
Ο Βαγγέλης Παπάζογλου εκτός από εξαίρετος
μουσικός ήταν ο ασυμβίβαστος που πλήρωσε
με την ίδια του τη ζωή τις επιλογές του
και πάνω απ’ όλα παρέμεινε άνθρωπος.
Νικοτρόπιο
Βιβλιογραφία:
Αρχιγένης
Δημήτρης :
Τα σινάφια τση Σμύρνης.
Βαμβακάρης
Μάρκος : Αυτοβιογραφία.
Βατίδου
Όλγα:
Ρωμνάκια και παλιά Σμύρνη.
Βολιότης-Καπετανάκης
Ηλίας: Ελλήνων μούσα λαϊκή.
Παπάζογλου
Γιώργης: Ονείρατα της άκαυτης και της
καμμένης Σμύρνης - Αγγέλα Παπάζογλου -
Τα χαΐρια μας εδώ.
Πετρόπουλος
Ηλίας: Ρεμπέτικα τραγούδια.
Προκοπίου
Σωκράτης: Σεργιάνι στην παλιά Σμύρνη.
Χατζηδούλης
Κώστας: Ρεμπέτικη ιστορία.
Χόλστ
Γκαίηλ: Δρόμος για το ρεμπέτικο.
Ηλεκτρονική:
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=453903
s=b5e6c6fc6066a9410d889b4399a72740
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)